همه زیان می‌دهند جز آهن اسفنجی
در حالی که قیمت سنگ‌آهن این روزها به پایین‌ترین حد خود رسیده یک کارشناس فولاد معتقد است که این کاهش قیمت تاثیر زیانبار خود را به صنایع پایین‌دستی گذاشته و در حال حاضر بازار داخلی سنگ آهن و صنایع پایین دستی آن در حدی است که تنها تولید آهن اسفنجی با صرفه اقتصادی همراه است.

عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد می‌افزاید: دولت برای جلوگیری از رشد تورم، دو سیاست در اقتصاد کشور اعمال کرده که در نهایت باعث تضعیف بخش صنعت و بحرانی شدن وضعیت برخی صنایع از جمله فولاد شده است.

سیدرضا شهرستانی اظهار کرد: یکی از این سیاست‌ها، افزایش نرخ سود بانکی است که در برخی موارد به ۲۵ تا ۳۰ درصد رسیده است و سیاست دیگر نیز حرکت به سمت تک نرخی کردن ارز است که این دو مسئله باعث تضعیف بخش تولید شد.

وی تصریح می‌کند: افزایش سود بانکی باعث شده سرمایه‌ها به سمت بلوکه شدن در بانک‌ها پیش برود و انگیزه برای سرمایه‌گذاری کاهش یابد. در عین حال، سپرده‌گذاران اطمینان داشتند که هم بهره بالا دریافت می‌کنند و هم اگر نرخ ارز یکسان شود قدرت پول‌شان حفظ خواهد شد.

شهرستانی با بیان اینکه اعمال این دو سیاست، رکود شدیدی را در کشور ایجاد کرده و عرضه محصولات صنعتی بسیار کاهش یافته است، گفت: رکود در ساخت و ساز باعث کاهش تقاضای خرید فولاد شده و در حال حاضر در صنعت فولاد، کارخانه‌های نورد، فولادسازی و ذوب در زیان قرار دارند. تنها تولید آهن اسفنجی در کشور سودده است که از تولید سنگ‌آهن تا آهن اسفنجی را در بر می‌گیرد.

عضو انجمن فولاد با بیان اینکه وضعیت صنعت فولاد بحرانی است، ادامه می‌دهد: تا زمانی که مذاکرات ۱+۵ به نتیجه نرسد و شرایط اقتصادی به حالت قبل بازنگردد، رکود نسبتا شدیدی را در کشور شاهد خواهیم بود.

حاشیه سود بهتر در گندله و آهن اسفنجی
مدیر عامل فولاد جنوب گفت: اگر چه مقرون به صرفه‌ترین کار این است که کل چرخه تولید سنگ‌آهن تا فولاد و فولاد با آلیاژهای خاص را داشته باشیم، ولی در شرایط فعلی تولید گندله و آهن اسفنجی به دلیل داشتن حاشیه سود بالاتر، مقرون به صرفه‌تر و به توجیه اقتصادی نزدیکتر هستند تا دیگر قسمت‌های چرخه تولید فولاد. احمد دنیانور اضافه کرد: دلیل اقتصادی‌تر تمام شدن تولیدات یاد شده، در درجه نخست اختصاص یارانه مستقیم دولت روی سنگ‌آهن به بخش خصوصی و دولتی است که در واقع مابه‌التفاوت قیمت جهانی سنگ‌آهن با نرخی است که کارخانجات داخلی به سنگ‌آهنی‌ها می‌پردازند.

وی با اشاره به اینکه رقم پرداخت یارانه مستقیم به این بخش ۱۵۰ هزار تومان برابر با نیمی از ارزش واقعی سنگ آهن است، ادامه داد: در بخش گندله نیز بخش خصوصی نداریم و این یارانه به پایین آمدن قیمت تمام شده گندله می‌انجامد و تولید را مقرون به صرفه می‌کند ضمن اینکه هزینه تولید در سنگ آهن و گندله پایین است و باعث بالارفتن حاشیه سود در این دو بخش می‌شود. وی تصریح کرد: درخصوص تولید فولاد نیز باید گفت، تولید به این دلیل مقرون به صرفه و سودده نیست که بازار مصرف فولاد به دلیل رکود شدید و اجرایی نشدن پروژه‌های عمرانی کشش لازم را ندارد و تقاضا در وضعیت منفی قرار دارد، بنابراین از آنجا که عرضه و تقاضا، قیمت و سود هر کالایی را تعیین می‌کند، به این نتیجه می‌رسیم که تولید فولاد سودده نیست، ولی در گندله و آهن اسفنجی به دلیل وجود بازار مطمئن، تولید اقتصادی‌تر است.

راضی به داشته‌ها در تکنولوژی هستیم
یک بهره‌بردار خصوصی سنگ‌آهن گفت: وضعیت بخش خصوصی خیلی خوب نیست، چرا که تقریبا با قیمت‌های جهانی اعلام شده، صادرات دیگر به صرفه نیست. سید احمد مشکانی افزود: در قیمت‌گذاری سنگ آهن دو فرآیند بیرونی و درونی دخالت دارند. فرآیند بیرونی مثل قیمت‌گذاری داخل اعلام نمی‌شود، ولی مثلا چین که یکی از بزرگترین مصرف‌کنندگان سنگ‌آهن است اعلام می‌کند، سنگ‌آهن را فلان مقدار می‌خرد. این رقم به اضافه نرخ دلار که به تازگی بالا رفته باعث می‌شود قیمت‌ها فایل فروش نشود و افت فروش در ایران اتفاق افتد. از طرف دیگر حقوق دولتی از معادن سر جای خودش است و روی قیمت تمام شده و به صرفه نبودن قیمت نهایی صادرات و عرضه سنگ آهن تاثیر می‌گذارد و سود نهایی ما را به مرز می‌رساند.

وی با اشاره به اینکه دولت هم به حمایت از کارخانجات گندله و فولاد، عوارض ۳۰ درصدی بر کنسانتره آهن بسته است و باعث رکود شدیدی در بازار سنگ آهن ایران شده، اظهار کرد: بازار داخلی نیز چنین گنجایش و ظرفیتی برای پذیرش تمام سنگ‌آهن داخل را ندارد، بنابراین تولید سنگ‌آهن در نقطه صفر توجیه اقتصادی قرار دارد.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر ادامه این روند را روی صنایع پایین دستی سنگ آهن نیز می‌توان دید، گفت: این گفته که سود در آهن اسفنجی است گفته درستی نیست؛ چرا که سنگ‌آهن باید مراحلی را طی کند تا به کالایی با ارزش افزوده بالاتر تبدیل شود و این ارزش افزوده یک افزایش خطی ندارد، بلکه به صورت نمایی ارزش آن اضافه می‌شود یعنی از یک مرحله به مرحله دیگر، ارزش آن چند برابر می‌شود.

مشکانی با بیان اینکه سنگ آهن به ترتیب به کنسانتره، گندله، آهن اسفنجی، فولاد و فولاد با آلیاژهای خاص تبدیل می‌شود و در هر مرحله ارزشی مضاعف پیدا می‌کند چنانکه قابل مقایسه با هیچ کالای دیگری نیست، اضافه می‌کند: یک واشر فولادی دو سانتی‌متری ۲۰ گرمی که در برابر ضربه، حرارت، خورندگی و فرسایش مقاوم است دانه‌ای دو هزار تومان قیمت می‌خورد، در حالی که یک تن سنگ آهن ۸۰ دلار است، بنابراین گفته می‌شود تولید آهن اسفنجی مقرون به صرفه یا سودده است را قبول ندارم.

این گفته به این دلیل است که تکنولوژی مورد نیاز فولاد با ارزش افزوده بالاتر را نداریم و امکانات ما در همین حد جواب می‌دهد و رضایت دادن به تولید ارزش افزوده در این مرحله است، نه چیز دیگر. در حقیقت زمانی که قیمت سنگ‌آهن بالا بود و جیک جیک مستونش بود فکر زمستونش نبود.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا